Oktober. De bomen worden kaal. En op de Amsterdamse stadsboerderij De Zimmerhoeve beginnen de gele bloemen van de gigantische topinamboer te verwelken. Een teken dat de wortelknollen uitgegraven kunnen worden. ‘Aardpeer’ worden die knollen ook wel genoemd.
Typische wintergroente
Haast heeft dat uitgraven niet, want de knollen blijven onder de grond nog maanden goed. Zo kun je tot eind februari vers geoogste topinamboerknollen eten.
Een fijn feit in de wintermaanden, want andere typische seizoensgroenten – denk aan pastinaak en winterpeen – beginnen dan vaak wat verdroogd te ogen.
Overigens combineert aardpeer wel geweldig in een ovenschotel met die al dan niet verdroogde pastinaak en winterpeen. Paar rode uien en knoflook erbij en je hebt een heerlijke traybake.
Goed voor je microbioom
Maar voor ik hieronder het recept voor die traybake geef, nog even wat andere fijne feitjes over topinamboer. Want ze geldt als vergeten groente, en dat heeft ze niet verdiend.
Feit 1: Aardperen zijn lekker! Toch wel belangrijk om te vermelden, want ze hebben hun wratachtige uiterlijk niet mee. Ze smaken zoet, een beetje nootachtig. Volgens sommigen ook als artisjok.
Feit 2: Je hoeft de knollen niet te schillen. Goed schoongeborsteld en afgespoeld kunnen ze worden verwerkt mét al die rare aanhangsels en uitsteeksels eraan.
Feit 3: Aardperen zijn heel gezond, voor je lichaam én je geest. Dat komt doordat ze extreem rijk zijn aan inuline, een vezelsoort die in je darmen dé voedingsbodem vormt voor bifidobacteriën en lactobacillen.
Goed voor je darmen en je brein
Bifidobacteriën en lactobacillen zijn gasten die je graag in grote hoeveelheden in je darmen hebt. Want deze melkzuurbacteriesoorten produceren onder andere korteketenvetzuren. Dat zijn stoffen die bijvoorbeeld je darmwand versterken en ontstekingsactiviteit door je hele lichaam verlagen. Ook lijken deze vetzuren je via verschillende routes minder gevoelig te kunnen maken voor stress.
Verder produceren beide micro-organismen de stofjes GABA en tryptofaan. Ook die lijken op wonderbaarlijke wijze in je brein te kunnen belanden, en daar onder andere bij te dragen aan een betere stemming en slaap.
Kortom, veel goede redenen om wat vaker topinamboer te eten.
Heftig effect op je darmen
Tot slot wel een waarschuwing. Als je niet gewend bent veel inuline te eten, kunnen deze vezels wel een heftig effect hebben op je darmen. En een verbeterde stoelgang is vaak nog wel fijn, maar enorme winderigheid minder.
Inuline zit onder andere in knoflook, ui en prei. Eet je die geregeld en verdraag je ze goed, dan zal topinamboer ook geen probleem zijn. Verdraag je ze minder goed, wees dan met topinamboer wat terughoudender.
Zo maak je een traybake met topinamboer
Ingrediënten voor 2 personen
- 1 flinke pastinaak of twee dunne
- 2 winterwortels
- 2 rode uien
- Knoflook naar smaak
- Een paar topinamboerknolletjes
- Olijfolie
- Tijm, rozemarijn, salie en andere mediterrane kruiden
- Peper en zout naar smaak
Bereiding
- Leg de topinamboer een kwartiertje in lauw water. Borstel ze dan schoon, of wrijf ze schoon met een microvezeldoekje. Spoel na en droog ze af.
- Schuif een bakblik in de oven en verwarm de oven voor op 200 graden.
- Schil de pastinaak en de wortels en snijd ze in plakjes van gelijke grootte.
- Snijd de topinamboer in plakjes van dezelfde grootte.
- Schil de uien en snijd ze in halve maantjes.
- Schil de knoflookteentjes en hak ze fijn (of bak ze mee in hun velletje, en knijp de teentjes aan tafel uit over de traybake).
- Haal het bakblik uit de oven, giet er een gulle scheut olijfolie op en leg de gesneden groenten erop. Strooi er peper en zout plus kruiden naar smaak over en hussel alles goed. Giet er eventueel nog wat olijfolie over.
- Plaats het bakblik terug in de oven en bak de groenten in circa twintig minuten tot een half uur gaar en bruin.
- Deze traybake is lekker met kikkererwten of witte bonen, een groene salade en brood.