Het is herfst; paddenstoelentijd. Hoe vochtiger het weer, hoe meer hoedjes er opduiken in bos en beemd. Maar Nederland kent geen pluktraditie, eerder een doe-maar-liever-niet-cultuur. Ook goed; de supermarktschappen liggen het jaar rond vol met betaalbare kweekpaddenstoelen, champignons voorop, en die zijn ook lekker. En gezond: als alle paddenstoelen bevatten ze weinig calorieën maar juist veel zogeheten bètaglucanen. En die dragen bewezen bij aan een gezonde cholesterolspiegel en een mooie bloedsuikerspiegel.
Groente
Spinaziesalade
Popeye had het niet helemaal goed begrepen; spinazie is veel minder ijzerrijk dan hij dacht. Bovendien wordt ijzer uit plantaardige bronnen minder goed opgenomen dan ijzer uit dierlijke bronnen. Toch was al die spinazie niet verkeerd. Voor een groente is ze namelijk behoorlijk rijk aan eiwitten, en daaraan heb je veel meer dan aan ijzer wanneer je sterke spieren wilt hebben & houden.
Helemaal oer
‘Hersenvoeding.’ Zo noemt de Amerikaans-Italiaanse neurowetenschapper Lisa Mosconi vis in haar inspirerende boek Eet je slim. Mosconi betoogt dat wij mensen ons geweldige brein niet te danken hebben aan onze vleesconsumptie, maar aan onze visconsumptie. Een visje vangen konden we immers al toen we nog kleine mensjes met kleine breintjes waren. Maar pas door het generaties lang verorberen van heel veel vis ontwikkelden we een brein dat ook een goede jachtpartij op touw kon zetten, en verscheen er vlees op het menu. Dáár werden we vervolgens groot en sterk (en uiteindelijk ook dik) van.
Maar die simpele visjes, díe vormden dus het begin van de slimme Homo sapiens. Vis is echt oervoer.
Lekker bitter
Andijvie, spruitjes en witlof. Ze stonden doorgaans hoog op de bah-lijst toen we klein waren, en veel grote mensen hebben dat voor het gemak maar zo gelaten. Jammer, want ze staan ook hoog op de lijst van gezonde groenten. Deels precies om de reden die ze ook zo gehaat maakt; dat ze bitterstoffen bevatten.
Courgettesoep
Wie wel eens zelf courgettes heeft gekweekt, kent het fenomeen: zo heb je niets, zo heb je er tien. En als je er niet snel genoeg bij was, zijn die bovendien buitensporig groot. Dan wordt het dus tijd voor een gerecht waarin je een flinke hoeveelheid van deze Hulk onder de groenten kunt wegwerken. Zoals: courgettesoep.
Luie soep
Het is te warm om te koken, te warm zelfs om warm te eten, én de tomaten liggen voor een spotprijs in de winkel. Drie-nul voor gazpacho, die coole Spaanse soep-zonder-koken die bovendien in een handomdraai klaar is! (Tenzij je de paprika’s ervoor zelf roostert, maar ook dat is zo gebeurd en je hoeft er niet bij te blijven, dus dat roosteren tellen we voor het gemak niet mee als kooktijd.)
Verantwoord fastfood
Oké, op een zomerdag die smeekt om kort koken ben je natuurlijk het snelst klaar met friet of een koelvakhap. Maar omdat deze site over lekker en gezond eten gaat en niet over efficiënte buikvulling, deze keer een ratatouille-recept. Ook snel klaar, maar daarnaast bijzonder smakelijk én voedend.
Salade niçoise
Er zijn van die gerechten waarover mensen elkaar in de haren kunnen vliegen. In Holland is dat de hutspot – ‘daar hoort helemaal geen aardappel in, die moet je maken met pastinaak!’ -, in Duitsland de Frankfurter grüne Sosse – laatst merkte een Duitse vriendin ontzet op dat daar écht geen mayonaise in mag – en in Frankrijk de salade niçoise. Vooral de vraag of er wel of geen aardappels in horen, kan daar kennelijk hoogoplopende discussies opleveren.
Pastasalade
Koolhydraten; sommige mensen doen er panisch over. Niet geheel ten onrechte, want van geraffineerde koolhydraten kun je behoorlijk aankomen. Dat komt doordat je darmen deze koolhydraten razendsnel weten te kraken, waarna je bloedsuikerspiegel omhoogschiet. En als al die suikers dan niet meteen worden verbrand, volgt er een insulinepiek die ze gedecideerd richting vetcellen dirigeert. Dat is ter bescherming van je gezondheid – een hoge suikerspiegel kan immers veel schade aanrichten – maar van overvolle vetcellen word je uiteindelijk ook niet blij.
Wortelsoep
Hongerklop! Jarenlang sloeg die bij mij om vier uur toe. Dan plunderde ik de Cup-a-Soup-bak in het bedrijfskeukentje – om me een half uur later nóg hongeriger te voelen. Geen wonder: behalve bremzout zijn die soepen ook verschrikkelijk zoet. Wat bij sommige mensen tot een ‘suikerdip‘ kan leiden.